Redactie Eatly.nl
De redactie van Eatly brengt je het leukste nieuws op gebied van eten en drinken! Vragen? Stuur dan een mail naar Redactie [at] Eatly.nl.
Op het gebied van eten zijn er verschillende discussies die nooit op lijken te houden. Zo is er bijvoorbeeld nog altijd discussies gaande over of ananas op een pizza wel kan en wat nou eigenlijk de juiste saus is bij een frikandel speciaal: curry of ketchup? Maar de grootste discussie is nog altijd: eet je friet of patat? In dit artikel gaan we die vraag voor eens en voor altijd beantwoorden.
Het land is op dit gebied op te delen in twee delen. Boven de rivieren wordt gesproken over patat en onder de rivieren spreekt men over friet. Onze zuiderburen doen dat ook, al spreekt men daar ook vaak over frieten. Zelf ben ik geboren en getogen onder de rivieren, waardoor het voor mij nooit een vraag is geweest.
Herkomst
Hoewel we aardappelen al eeuwen eten zijn we in ons land pas iets meer dan 150 jaar geleden voor het eerst friet gaan eten. Het eerste portie friet van Nederland werd destijds op de kermis in Breda gegeten. Daarna zijn de gefrituurde aardappelsprieten op steeds meer plekken in het hele land opgedoken. Inmiddels zijn we de grootste exporteur van in Europa van aardappelproducten.
Waar en wanneer voor het eerst frieten gemaakt werden, is ook voer voor debat. Veel historici verwijzen naar Frankrijk als het land van oorsprong. Ten tijde van de Franse Revolutie is friet ontstaan op de Pont Neuf in Parijs. Daar werden voor het eerst aardappelen in olie gedaan om daarna te verorberen. En tot op de dag van vandaag kun je er Pommes Pont Neuf bestellen.
Vanuit Frankrijk zijn de frieten met onder meer rondreizende gezelschappen zoals kermissen naar het noorden getrokken. Via het Belgische Wallonië naar Vlaanderen waar ze het ‘frites de patates’ noemden. Een jaar nadat de Belgen deze lekkernij begonnen te eten kwam het in het zuiden van Nederland terecht.
Afkorten
Frites de Patates is natuurlijk een wat lange benaming, dus in de volksmond werd dit al gauw door de zuiderburen afgekort tot friet of frieten. Dit kwam vooral doordat patat daar al twee betekenissen had: aardappel en een knal voor je kop. Vandaar voelde het waarschijnlijk raar om het woord een derde betekenis te geven. De afkorting werd daarom al snel friet (of frieten). Die benaming werd in het zuiden van ons land ook overgenomen.
Taalkundig
Hoe wij in Nederland friet zijn gaan noemen heeft dus te maken met de Belgisch-Franse benaming die zich laat vertalen als gefrituurde aardappelen. Dat is de grootste bron van de twist binnen Nederland. Kijk je verder taalkundig worden zelfstandig naamwoorden vaak het proces dat ze onder gaan. Water wordt na ijsvorming ijs. Suiker wordt na karamelisatie karamel. Zure room wordt na karnen karnemelk. En aardappelen worden na het frituren: friet.
Ook alle andere woorden die met het gefrituurde goud te maken hebben, zijn een combinatie met friet. Denk maar eens aan een: frietpan, frietzak of frietsaus. Bij je Big Mac bestel je ook altijd Franse frietjes. Of heb je ooit Franse patatjes besteld? Als laatste argument is het goed om naar andere landen te kijken. De Duitsers en Scandinaviërs hebben het over pommes frites. De Italianen over fritas. De Fransen over pomme frites. De Spanjaarden over patatas fritas. En de Engelse over French Fries. Er is dus eigenlijk geen steekhoudend argument te verzinnen om het patat te noemen.
Verder lezen over Friet
Nieuws26.06.2023
Cafetaria’s roepen op om géén eigen bakje mee te nemen voor friet
Nieuws13.06.2023
Daar gaat je friet speciaal: prijzen aardappelen en uien omhoog door slechte oogst
Nieuws27.05.2023
Nieuwe wetgeving maakt eigen bakje meenemen naar snackbar lucratief
(vanaf 1 juli)
Nieuws01.05.2023
Kalenderlandbouw brengt Nederlandse frietaardappel in de penarie
Food12.04.2023
Dit is de gemiddelde prijs van een hamburger met friet in Nederland
Food04.04.2023
Met de nieuwe specials bij Frites Atelier is de haute friture klaar voor het voorjaar
Hotspots03.04.2023
Frietboutique trakteert op huisgemaakte friet en vers ijs op nieuwe locatie
Nieuws31.01.2023
De Frietzza en knapperige frietjes nieuw op het menu bij Domino’s
Verder lezen over Snacks
Food21.10.2024
10 grappige Halloween-foodtips van TikTok
Food21.08.2024
Eat Your Drink: alcoholisch snoepen met Smith & Sinclair
Food15.08.2024
Ricola-snoepjes komen écht uit Zwitserland: zo worden ze gemaakt
Hotspots18.07.2024
Dit zijn de TikTok-hotspots waar elke dag een rij staat
Food03.07.2024
Vijf interessante feiten over Ricola-snoepjes
Food02.04.2024
Kwekkeboom begint nieuw hoofdstuk lancering Umami oesterzwam bitterbal
Nieuws26.06.2023
Cafetaria’s roepen op om géén eigen bakje mee te nemen voor friet
Hotspots23.06.2023