Ondanks de populariteit van groenteguru’s, gezonde snack alternatieven, superfoods en allerlei fitgirls (/-boys) is de snackcultuur in Nederland nog altijd enorm populair. Waar je in andere landen op alle hoeken lokale specialiteiten kan krijgen, komt het hier vaak gewoon uit de vetbak.
Dat laatste wil natuurlijk niet zegen dat het niet lekker is, maar opmerkelijk is het wel. Dat vind Irene Stengs, hoogleraar Antropologie aan de VU in Amsterdam, ook. Ze onderzocht het fenomeen braderie in Nederland en stuitte op wat opmerkelijke zaken. “Tijdens mijn onderzoek viel het mij op dat wanneer ik iets wilde eten op een braderie, er geen andere opties werden geboden dan frituur. Dat is heel anders dan bijvoorbeeld op jaarmarkten in het Verenigd Koninkrijk of Frankrijk, waar dit juist gelegenheden zijn om allerlei lokale specialiteiten te tonen”, laat ze optekenen op de website van de universiteit.
Vanzelfsprekend onderdeel
In haar ogen is het eten uit de snackbar een vanzelfsprekend onderdeel van de Nederlandse eetcultuur. Ze legt uit waarom: “Ik beschouw het als een ‘institutie’. Iedereen groeit ermee op. Elk dorp heeft wel een snackbar. Toch zit er een paradoxale kant aan deze eetcultuur: enerzijds is het heel alledaags eten, maar tegelijkertijd is het ook het eten van kinderfeestjes, zondagen en festivals, kermissen of pretparken. Ik noem dat de feestelijke alledaagsheid van de Nederlandse fastfood cultuur.”
Haute Friture
Op een zender als 24Kitchen zie je niet snel een kapsalon, frikandel speciaal of een frietje oorlog voorbijkomen. Vaak ‘branden’ schrijvers van kookboeken zich niet aan dit gedeelte van de foodmarkt. Gelukkig deed iemand als Susan Aretz dat wel met het boek Borreltijd. Want ondanks allerlei gelikte kookboeken en BN’ers die zich bezighouden op tv met gezonde voeding, blijft de Nederlander de weg naar frituur vinden.
Stengs hierover: “Interessant is dat de Nederlandse fastfoodcultuur wel meebeweegt met allerlei andere ontwikkelingen in de samenleving, zoals de opkomst van een broodje kebab, de kapsalon, de kroket van Black Angus ragout, de vegan snackbar of de chiquere Fritique.”
Overvloed in supermarkt
Volgens haar kun je in de supermarkt goed zien hoe diepgeworteld de band is tussen ons en fastfood. “De diepvrieskast heeft twintig soorten friet, er staat een kast met 21 meter aan ijs, veertien meter aan producten van Mora en dan slechts zeven meter diepvriesgroente. Dit laat zien dat ondanks het groeiend bewustzijn van het gevaar van obesitas en vet eten of het belang van gezond eten, de ratio maar een kleine rol speelt in dit geheel. Juist herinneringen en emoties sturen wat mensen doen en lekker vinden. Er zijn al mensen die de frietkraam, of de snackbar met al die kenmerkende verschillende frituursels als Nederlands erfgoed beschouwen”, vertelt Stengs.
De redactie van Eatly brengt je het leukste nieuws op gebied van eten en drinken! Vragen? Stuur dan een mail naar Redactie [at] Eatly.nl.
