Graaiflatie bestaat: ondernemers berekenen kosten en meer door aan klanten

In de artikelen die op Eatly zijn verschenen over stijgende prijzen na de pandemie en door de oorlog in Oekraïne alt her en der wat cynisme te bespeuren. Dat komt voort uit het feit dat op de een of andere manier prijzen, zoals die van bier, blijven stijgen en er eigenlijk nóóit een prijsverlaging komt als het goed gaat. Daarbij komt dat krimpflatie ook in Nederland bestaat en daar komt nu graaiflatie bij.

Ik heb altijd geleerd ‘dat als iets kan het niet betekent dat iets moet’, blijkbaar is dat voor de gemiddelde ondernemer in Nederland een raar iets, want veel van hen werken nog altijd volgens het principe ‘alles is voor Bassie’. Als het in de maatschappij voor iedereen goed gaat, dan maakt dit nog niet eens zo veel uit. Alleen, wanneer het slecht gaat en je gaat dan vol op het ‘pak wat je pakken kan’-orgel dan begint er heel veel te wringen.

Graaiflatie

De simpele definitie van graaiflatie is de volgende: bedrijven verhogen hun prijzen meer dan de stijgende (productie)kosten rechtvaardigen. Uit onderzoek van economen van de Rabobank blijkt dat de afgelopen jaren er heel veel bedrijven zijn die hun winstmarges hoger hebben gekregen, dan in de periode voor de hoge inflatie.

20 procent

Bedrijven hebben hun prijzen de afgelopen jaren omhoog hebben gegooid omdat ze geconfronteerd werden met duurdere energie en stijgende grondstofprijzen. Dit zijn in beginsel valide redenen om prijzen iets te verhogen om het winstniveau op peil te houden. Maar uit het onderzoek blijkt dat 20 procent van de prijsstijging onder het kopje ‘pak wat je pakken kan’ valt. En dat is een wanstaltig gegeven.

Inkoop vs verkoop

De prijsstijgingen zijn zou een belangrijke bron voor extra winstmarges van de bedrijven geworden. Uit cijfers van het CBS blijkt dat tussen het vierde kwartaal van 2021 en het vierde kwartaal van 2022 bedrijven 39,9 miljard euro meer kwijt zijn aan inkomsten. Maar in diezelfde periode krijgen ze 54,3 miljard euro meer inkomsten omdat ze hun prijzen verhogen. Tel uit je winst.