Dankzij Brouwerij Noordt en Beerwulf hebben we kortgeleden meegemaakt hoe Belgische bieren volgens originele receptuur smaken. Dit nieuws gaat nog een paar stappen verder. Het is na jarenlang onderzoek archeologen namelijk eindelijk gelukt om een manier te vinden om bier op te sporen op archeologische vondsten van klassieke samenlevingen.
Het is de afgelopen jaren mogelijk geworden om microscopische resten te ontdekken en identificeren op allerlei zaken die door archeologen uit de grond gehaald worden. Zo is het inmiddels mogelijk om chemische sporen van oud voedsel en drank te ontdekken, die op hun manier weer een nieuw licht laten schijnen op het eetpatroon van oude beschavingen.
Fermenteren
Er is al heel veel informatie boven water gekomen over wanneer bepaalde granen gegeten werden of wanneer voor het eerst melk gefermenteerd werd om kaas te maken. Op het gebied van bier is er nog veel troebel, want sporen van graan kunnen duiden op een oude manier van graan opslaan of een oude manier van bier brouwen.
Gemout
Inmiddels is de technologie zo ver dat de overblijfselen van oude graden onder een microscoop bekeken kunnen worden om te zien of ze gemout waren. Dat is enorm interessant, want het is de eerste stap van het brouwproces. Oostenrijkse onderzoekers hebben de manier gevonden om dit te ontdekken.
Bio-archeoloog Andreas Heiss en collega’s aan de Oostenrijkse Academie van Wetenschappen ontdekten namelijk dat wanneer gerst ontkiemt, de buitenste laag gedeeltelijk wordt verteerd. Op die manier is de ongewoon dunne buitenlaag onder een microscoop te herkennen. Datzelfde gaat op voor andere granen als maïs, rogge en tarwe. Heiss over de ontdekking: “We kunnen op deze manier zien of oude granen werden gemout. Dat is zelfs mogelijk als ze alleen werden bewaard als verpulverde of verbande korstjes op aardewerk.”
5.000 jaar
De onderzoekers zijn zelf aan de slag gegaan met deze kennis met eigen gemout gerst. Onder de elektromicroscoop vergeleken ze hun eigen monsters met dat van 5.000 jaar oude monsters uit Egypte en Centraal-Europa. Ze vertoonden veel gelijkenis.
De monsters uit Egypte waren van plekken waar volgens de overlevering bierbrouwerijen waren, de andere monsters waren van drie nederzettingen aan een meer Duitsland en Zwitserland. Daar kwam geen sluitend bewijs uit dat er bier werd gebrouwen bij de meren. Wel vonden de onderzoekers veel overeenkomsten tussen hun eigen, de Egyptische monsters en deze.
Waar en wanneer
Hoewel het geen sluitend bewijs is, is het wel het eerste bewijs dat er in die periode in Europa gemoute dranken of gemout voedsel werd geconsumeerd. Dat is een eerste stap, want het is nog niet mogelijk om het fermentatieproces te herkennen bij oude granen. Daarbij komt dat het mouten van granen niet noodzakelijk is om alcohol te maken. Wel wat betreft bier. Dus dat lijkt de missende schakel om precies te kunnen aantonen waar en wanneer voor het eerst bier werd gebrouwen.
De redactie van Eatly brengt je het leukste nieuws op gebied van eten en drinken! Vragen? Stuur dan een mail naar Redactie [at] Eatly.nl.
