Noord-Jutland: Van oestersafari in de Limfjord naar Cold Hawaii in Thy

Door een goede vriend die ooit stage liep in Kopenhagen ben ik ooit voor de eerste keer in Denemarken geweest. Vanaf het eerste moment voelde ik me er op mijn gemak. Toen ik dus de kans kreeg om een nieuw stuk Denemarken te ontdekken, in de vorm van Noord-Jutland en in het bijzonder de Limfjord in de regio’s Thy en Mors, was ik er als de kippen bij. Het werden een paar dagen met onder meer een oestersafari in de Limfjord, foerageren in Nationaal Park Thy en lokale whisky.

Waarschijnlijk kent iedereen de grote steden Kopenhagen en Odense, maar zijn Aalborg en Aarhus wat onbekender. Het land is eigenlijk op te delen in drie regio’s: Jutland, Funen en Seeland die ieder een geheel eigen ervaring beiden. Voor deze trip zetten we koers richting Jutland en in het bijzonder Noord-Jutland. Dat is namelijk de plek waar de Denen zelf graag op vakantie gaan en op het gebied van gastronomie veel te ontdekken is.

Regio Thy

Het is heel fijn om pareltjes te ontdekken die nog niemand kent of waar nog niet veel over geschreven is. Eigenlijk gaat dit op gastronomisch gebied en ook helemaal qua natuur op voor de regio Thy. Het landschap is er adembenemend, veel dertigers uit ‘de stad’ trekken naar deze regio, creatieve chefs vinden er hun plek en het respect voor wat de natuur en zee te bieden hebben op het gebied van ingrediënten is geweldig.

Vuurtorens

Er zijn veel landmarks waarvan ik denk; heb je er een gezien, dan heb je ze allemaal gezien. Eerlijk is eerlijk, dat had ik ook met vuurtorens. Toch ben ik ingepakt door de Hanstholm en Lodbjerg vuurtorens. De eerste vuurtoren is een bijzonder bouwwerk van 23 meter hoog en heeft nog altijd het meest sterke licht van Denemarken. Dit is nog op zo’n 40 kilometer op zee waar te nemen. Bi-zar! De vuurtoren van Lodbjerg heeft een prachtig uitzicht over net Nationaal Park van Thy en herbergt een bijzondere historie rondom de Tweede Wereldoorlog, maar ook hoe er in vroegere jaren geleefd werd.

Nationaal Park Thy

Het oudste Nationale Park van Denemarken is dat van Thy. Het is meer dan 200 km2 groot en bestaat vooral uit een ruwe kustwildernis. Daardoor zijn allerlei voetgangers- en fietspadden om de bossen, duinen en zandstanden te ontdekken. Wat nog leuker is om te doen in het park is foerageren, want je vindt er allerlei eetbaars, zoals: verschillende soorten bessen, cantharellen en eekhoorntjesbrood.

Cold Hawaii

Had je ooit gedacht dat je in Scandinavië een van dé vetste surfspots van de wereld zou vinden? Ik in ieder geval niet. In Noord-Jutland vind je langs 50 kilometer kustlijn 31 surfspots met als ‘hoofdspot’ Klitmøller. Deze plekken worden gezien als een van de vetste spots wereldwijd om te wind- of kitesurfen. Het is daarom ook omgedoopt tot Cold Hawaii en voor iedere watersportliefhebber dé plek om eens te bezoeken. Beste tijd om er te surfen is trouwens de winter.

Hanstholm

De regio Thy heeft allerlei kleine dorpjes zoals Agger, Klitmøller en Hanstholm. Overal merk je heel goed hoe de natuur en ligging ten opzichte van de Noordzee invloed heeft gehad op wat voor doel de dorpen hadden. Maar er waait een nieuwe wind en er wordt heel erg gekeken met respect voor ‘vroeger’ en de basis wat het in de toekomst kan zijn.

Het dorp Hanstholm heeft de grootste commerciële vissershaven van Denemarken. Dat levert werkgelegenheid op, invloeden van buitenaf maar ook de uitdaging om meer te bieden en het dorp een toekomst te geven die niet alleen van de visserij afhankelijk is. Een bijzondere opgave waar door veel lokale ondernemers enorm goed op ingespeeld wordt.

Madbar Hanstholm

Veel van dit alles komt al samen in Madbar Hanstholm. Dat is een lokaal restaurant waar de chef het menu op heeft gebouwd met alles wat in de regio voorhanden is en vooral ook wát in het seizoen is. Natuurlijk vind je hier veel mooie visgerechten op de kaart. Zelfs met de yellowtail kingfish die op een steenworp afstand wordt gekweekt bij Sashimi Royale. Lokaal is hier ook echt lokaal.

Boerderij Gyrup

Van vorige foodtrips weet ik dat je niet terug moet schrikken van een dranktasting ’s morgens, want dan zijn je smaakpapillen immers op hun best. Het verhaal van familiedistilleerderij Thy Whisky is heel bijzonder en misschien wel erg kenmerkend voor wat er gaande is in deze regio. Aan de rand van het Nationaal Park vind je namelijk deze distilleerderij die op een familieboerderij ligt waar nu de achtste generatie aan het roer staat.

Thy whisky

Het verhaal begint allemaal in 2010 wanneer het eerste whiskyexperiment gedaan wordt. De twee zwagers Andreas en Jakob begin wat te klooien op de familieboerderij van hun vriendinnen. Het begint dus als een leuke hobby. Maar als rond kerst 2015 er serieuze gesprekken worden gehouden over boerderij Gyrup besluiten de twee gezinnen om hun baan en leven in Kopenhagen achter zich te laten en terug te verhuizen naar Thy om ook serieus in de whisykbusiness te stappen.

Inmiddels is het een van de bekendere whiskydistilleerderijen in Denemarken, ze zitten Stauning op de hielen. Het vette is dat ze echt alles onder één dak doen, van mouten tot distilleren en bottelen. Ze willen de regio heel duidelijk in hun whisky’s terug laten komen, dat blijkt al uit de manier van rijpen in hun nieuwe warenhuis. Eigenlijk is het een ruimte waar de weergetijden en wind vrij spel hebben.

Mocht je nieuwsgierig worden: de whisky’s zijn nog niet in Nederland verkrijgbaar, máár ze hebben wel verschillende biersamenwerkingen gedaan met De Moersleutel.

Restaurant Tri

Een volgend voorbeeld van waarom deze regio over een paar jaar bekend staat als dé gastronomische parel van Denemarken: restaurant Tri in kustplaatsje Agger. Chef Nicolas Min Jørgensen was ooit de chefkok bij sterrenrestaurant Substans in Aarhus en was aanvoerder van het Deens nationale chefsteam. Hij is een aanhanger van The New Nordic Cuisine en dat merk je in het restaurant aan alles.

Het restaurant ligt centraal in het dorp en is eigenlijk helemaal van glas dus lekker licht en helemaal open. De chef heeft een bijzondere visie over eten en drinken en werkt uitsluitend met verse, lokale producten en dat merk je aan alles. Hij vertelt de verhalen van de Noordzee, Limfjord en de seizoen op ieder bord dat zijn keuken verlaat. Dat is een heel bijzonder verhaal.

Want hij werkt alleen met een souschef en een sommelier, dat is zijn hele team. Maar de verhalende kunstwerken die je op je bord krijgt zijn echt van een subliem niveau. Al gelang het seizoen vertelt hij tijdens het diner in vijftien gangen een heel bijzonder verhaal. Ongetwijfeld gaat dit een van dé gastronomische bestemmingen van Denemarken de komende jaren.

Oesterkoning

Een van de meest verrassende plekken in deze regio moet wel Venø Seafood zijn. Het klinkt allerminst spannend, maar de 25-jarige Kristian Borbjerggaard heeft zich op een paar jaar tijd opgewerkt als dé oesterkoning van Denemarken. Het klinkt misschien pretentieus, maar deze gast verdient deze titel echt.

Hij is de derde generatie uit een vissersfamilie en is vooral een heel pientere gast. Het begon voor de oesterkoning met een kleine hoeveelheid oesters in- en verkopen. Dat sloeg aan en inmiddels is hij binnen een paar jaar verantwoordelijk voor 80% van de Deense oesters die in Denemarken worden gegeten.

Oesters kweken

Hij werkt namelijk heel goed samen met de vissers in de buurt en al het moois dat de Limfjord te bieden heeft. In grote bassins kweekt hij oesters met het water uit de fjord, maar ook platvis, schol en tarbot. Met respect voor de omliggende natuur heeft hij zich opgewerkt tot dé leverancier van oesters aan alle bekende sterrenzaken zoals Noma en The Alchemist. En dan niet alleen voor de oesters, maar ook voor kreeft.

Zo kregen wij verschillende oesters te proeven, waaronder de laatste echte Deense oesters voor de komende drie jaar omdat deze weer eerst moesten aangroeien in de Limfjord.

Limfjordens Hus

Het is geweldig om in deze regio te zien dat er zoveel gedaan wordt met de Limfjord. Misschien ook niet onlogisch aangezien het op gebied van eten veel te bieden heeft. Dat merk je ook bij restaurant Limfjordens Hus. Daar zwaait chef Rasmus Kardyb de scepter sinds januari 2020. Hij zocht de Limfjord op na tien jaar in de beste restaurants in Kopenhagen te hebben gewerkt.

Aan de haven in het kleine plaatsje Glyngøre (daar komt Tour de France-winnaar Jonas Vingegaard vandaan) heeft hij dit restaurant een paar jaar geleden geopend. Zijn visie laat zich het best vertalen naar heel veel respect voor tradities, de fjord, lokale ingrediënten en dat modern vertalen. Voor de lunch kun je er bijvoorbeeld alle vormen van smørrebrød vinden: roggebrood met allerlei toppings, voornamelijk uit de Limfjord.

Danish Shellfish Centre

Misschien wel het tofste van deze trip en misschien wel alle trips dit jaar: de oestersafari. Aan de Limfjord zit het Danish Shellfish Centre (DSC) dat een onderzoeks-, communicatie- en ervaringscentrum is. Voor ons was het de plek voor een geweldige ervaring: zelf oesters vangen in de Limfjord. Allereerst schoten we een pak aan waarmee je tot je oksels in het water kon staan en je kleren droog bleven.

Oestersafari

Helaas was het een beetje een bewolkte en regenachtige dag, dus het was wat aan de koude kant en het water een beetje wild. Dat mocht de pret natuurlijk niet drukken, want zo’n kans laat je niet liggen. Uiteindelijk heb ik een oester los weten te wippen met mijn -soort van- oesterschepnet. Met een redelijk gevuld vangnet kwamen we terug aan wal en hebben we met een mooi glas witte wijn de meer dan verse oesters gegeten. Een mooier slot van deze trip was niet te bedenken.